Tajemnica bankowa w kontekście ochrony danych osobowych

W świetle szybkiego rozwoju sektora bankowego oraz zmieniających się przepisów prawa, choćby przez dostosowywanie ich do przepisów unijnych, prowadzenie działalności przez bank poddane jest szczególnemu reżimowi prawnemu. Bank postrzegany jest jako instytucja komercyjna nastawiona na zysk, a jednocześnie jest instytucją zaufania publicznego.

Generalną normę prawną dotyczącą ochrony szeroko pojętej sfery prywatnej oraz o prawie do zachowania informacji o samym sobie reguluje Konstytucja.

Tajemnica bankowa, chroniąc informacje o sferze majątkowej podmiotu, stanowi jeden z elementów prawa do prywatności, która powszechnie uważana jest za jedno z osobistych praw podmiotowych.

Przepisy ustawy Prawo bankowe zobowiązują pracowników tych instytucji do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji dotyczących czynności bankowej, w tym danych osobowych uzyskanych w czasie negocjacji czy podczas zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank daną czynność wykonuje.

Ustanowiona przez Prawo bankowe tajemnica bankowa oraz przepisy Ustawy o ochronie danych osobowych to podstawowe akty prawne gwarantujące ochronę danych osobowych klientów banków przed zagrożeniami związanymi z ich niewłaściwym wykorzystywaniem przy prowadzeniu działalności bankowej.

Znaczenie tajemnicy bankowej możemy rozpatrywać na trzech płaszczyznach – tajemnica danych osobowych, tajemnica przedsiębiorstwa oraz gwarancja pozycji banku jako instytucji zaufania społecznego. Tajemnica przedsiębiorstwa, w tym ochrona interesów gospodarczych banku, spełnia szersze funkcje niż ochrona danych osobowych, ponieważ oprócz ochrony klientów banków – osób fizycznych, ma chronić także informacje dotyczące klientów będących przedsiębiorcami. Należy pamiętać, iż zadaniem Banku jako instytucji zaufania publicznego jest zabezpieczenie przed zdobywaniem informacji przez grupy przestępcze lub podmioty dążące do nieuczciwej konkurencji.

Tajemnica bankowa nie może chronić działań przestępczych ani być przeszkodą w sprawowaniu władzy publicznej.

Należy sobie uświadomić, iż ochronie prawnej winny podlegać prawa osobiste, będące prawami człowieka, ale także interes publiczny, który nierzadko wymaga ścigania wszystkich przejawów działalności przestępczej, jak na przykład uchylanie się od płacenia podatków czy wprowadzanie do obiegu pieniędzy pochodzących z przestępstwa. Wgląd w konta bankowe i analiza stanu zobowiązań finansowych są niezbędne, aby można było konstruować zabezpieczenie banków przed „złymi” transakcjami, sprawować nadzór bankowy, skutecznie realizować zadania fiskalne państwa, ograniczając tzw. szarą strefę czy zwalczać przestępstwa tzw. prania brudnych pieniędzy.

Tajemnicą bankową nie są objęte tylko informacje o czynnościach bankowych, ale także wszystkie nośniki informacji (dokumenty, systemy), które zawierają te informacje. Szczególnie istotne jest to w kontekście naruszeń bezpieczeństwa informacji związanych z zagrożeniami, na jakie narażone są systemy informatyczne, które służą do przetwarzania danych osobowych.

Kluczowym elementem jest świadomość konieczności sprawdzania, kontrolowania oraz audytowania systemów informatycznych przez odpowiednio wykwalifikowane zespoły czy firmy zewnętrzne (Rekomendacja D KNF).

W myśl ustawy Prawo bankowe bank ponosi odpowiedzialność za szkody wynikające z ujawnienia tajemnicy bankowej i wykorzystania jej niezgodnie z przeznaczeniem, co skutkuje odpowiedzialnością odszkodowawczą banku. Nie  wyczerpuje to wszystkich skutków prawnych naruszenia tajemnicy bankowej - o odpowiedzialności Zarządu Banku w kontekście ochrony danych osobowych mówimy szerzej na szkoleniach realizowanych przez naszych trenerów.

Wyjątki od zachowania tajemnicy bankowej, a więc sytuacje, w których można udostępnić dane osobowe przetwarzane przez bank, są ściśle określone w Prawie bankowym (art. 104, art. 105). Opiszemy je wkrótce – zapraszamy do śledzenia kolejnych wpisów na stronie www.premiumbank.zadbajobezpieczenstwo.pl