Zwolnienie z tajemnicy bankowej – PREMIUM BANK

Tajemnica bankowa, chroniąc informacje o sferze majątkowej podmiotu, stanowi jeden z elementów prawa do prywatności, która powszechnie uważana jest za jedno z osobistych praw podmiotowych. Pisaliśmy o tym w jednym z poprzednich artykułów.

Tajemnica bankowa obowiązuje zgodnie z przyjętymi regułami od momentu negocjacji między bankiem a klientem i trwa nawet, jeśli czynność bankowa nie została wykonana. Zakończenie trwania stosunku między bankiem a klientem nie ma wpływu na ustanie tajemnicy bankowej.

Obowiązek zachowania tajemnicy bankowej nie jest uzależniony czasu trwania określonego stosunku umownego między danym podmiotem a bankiem, może powstać jeszcze przed zawarciem umowy (na etapie negocjacji), lub gdyby ostatecznie umowy nie sfinalizowano. Zatem na Banku ciąży nieograniczony obowiązek przestrzegania tajemnicy bankowej. Nie można uzasadniać naruszenia tajemnicy bankowej faktem, iż bank zaprzestał działalności lub rozwiązano stosunek pracy z pracownikami banku.

Tajemnica bankowa ma charakter tajemnicy zawodowej i każdy kto wejdzie w jej posiadanie ma obowiązek jej nie ujawniać.

Jednak zgodnie z zapisami w Prawie bankowym (art. 104, art. 105), są wyjątki od zachowania tajemnicy bankowej, a więc sytuacje, w których można udostępnić dane przetwarzane przez bank.

Tytułem przykładu wskazać można na przypadki:

• podmiotom, którym powierzono przetwarzanie danych w związku z wykonywaniem działalności bankowej
• udostępnienia danych radcom prawnym i adwokatom
• udostępnienia danych innym bankom i instytucjom w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności bankowych.

Podmioty, które posiadają z mocy ustawy dostęp do danych, uzyskują do nich dostęp po spełnieniu określonych prawem wymagań, ale tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania swoich obowiązków. Co oznacza, że Banki mają obowiązek przekazania, podmiotom dane objęte tajemnicą bankową swoich klientów, ale tylko w granicach ustawowego upoważnienia. Wskazane w Prawie bankowym podmioty są z mocy prawa uprawnione do wystąpienia z żądaniem ujawnienia stosownych informacji, a bank jest ustawowo zobowiązany do ich udzielenia. Najpierw jednak bank powinien upewnić się, czy podmiot żądający ma do tego legitymacje oraz czy wskazał ustawowe przesłanki. Bank nie może natomiast badać czy rzeczywiście zostały spełnione te przesłanki (na przykład czy przeciwko posiadaczowi rachunku faktycznie zostało wszczęte postępowanie karne). Zwracając się do banku o udzielenie informacji dotyczących jego klientów uprawniony podmiot powinien przedstawić tytuł prawny swojego żądania, który jednocześnie określa możliwy zakres przekazywanych informacji.

Lista podmiotów, którym Bank ujawnia informacje jest bardzo duża, są to m.in.:

- Komisja Nadzoru Finansowego,

- Sąd lub prokurator,

- Prezes Najwyższej Izby Kontroli,

- Szef Służby Celnej,

- Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej,

- Bankowy Fundusz Gwarancyjny,

- Biegły Rewident upoważniony do kontrolowania sprawozdań Banku,

- Centralne Biuro Antykorupcyjne,

- Policja,

- Komornik sądowy,

- Prezes UODO,

- Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Poza przypadkami przewidzianymi w przepisach tej ustawy, bank może ujawnić osobom trzecim wiadomości objęte tajemnicą tylko wówczas, gdy osoba, której dane dotyczą pisemnie upoważni bank do przekazania określonych wskazanych przez siebie osobom informacji (art. 104 ust. 3 Prawa bankowego).

W przypadku kiedy osoba, której dane dotyczą upoważni Bank do ich ujawnienia, zgodnie ze stanowiskiem reprezentowanym przez KNF, powinna w takim upoważnieniu określić konkretną zindywidualizowaną osobę, której bank może przekazać te informacje (oznaczenie osoby powinno mieć miejsce w postaci pozyskania przez bank przynajmniej imienia i nazwiska - nazwy, adresu i siedziby osoby trzeciej). Warto również zwrócić uwagę, że upoważnienie powinno zawierać w możliwie czytelny sposób  skonkretyzowane informacje jakie dane podlegają udostępnieniu.

Odrębne wyłączenie z określone w art. 104 ustawy prawo bankowego stanowi udzielanie informacji objętych tajemnicą bankową w celu przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Rosnąca liczba wyjątków od zasady zachowania tajemnicy bankowej powoduje osłabienie jej wagi i znaczenia, a dostęp do informacji na temat stanów konta i transakcji wykonywanych przez klientów banku, zaczyna być zasadą. W tym roku, w związku z wprowadzeniem unijnej dyrektywy PSD 2 Banki będą zobowiązane do udostępniania danych objętych tajemnicą bankową np. dane osobowe odbiorców przelewu, z którymi klient prowadzi rozliczenia podmiotom trzecim (TPP).

Czy podmioty trzecie będą chroniły tajemnicę bankową klientów równie starannie jak tradycyjne instytucje finansowe?